صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۶۴٬۰۲۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

مینیاتوری از رستم شاه غازی
و اطرافیانش
که در موزه فیتزویلیام نگهداری می‌شود.

نصیرالدوله شاه غازی رستم، رستم شاه غازی یا رستم چهارم یکی از اسپهبدان شاخهٔ اسپهبدیه باوندیان طبرستان بود و معروف‌ترین اسپهبد این دوره از تاریخ باوندیان است. در قرن ششم هجری قمری، اسپهبدان باوندی حکومتی به مرکزیت شرق مازندران امروزی بودند که کمابیش تحت فرمان امپراتوری سلجوقی، که یک سلطنت سنی‌مذهب و ترک‌تبار بود، قرار داشتند ولی با ضعیف شدن سلاطین سلجوقی، بر استقلال باوندیان افزون می‌گشت. رستم شاه غازی در زمان حکومت پدرش، اسپهبد علاءالدوله علی (س. ۵۳۴–۵۱۱)، در نبردهای بسیاری شرکت کرد و شهرت بسیاری یافت؛ چنان‌که در اواخر عمر اسپهبد علاءالدوله، بدون اجازهٔ او به لشکرکشی می‌پرداخت و تصمیمات حکومتی می‌گرفت. پس از مرگ علاءالدوله، برادر رستم شاه غازی به نام تاج‌الملوک مرداویج، که نزد سلطان احمد سنجر (فرمانروای سلجوقی، س. ۵۵۲–۵۱۱) می‌زیست، ادعای جانشینی کرد و موجب لشکرکشی ارتش سلجوقی به طبرستان شد. رستم شاه غازی ابتدا به قلعه‌ای گریخت و در آن محاصره شد ولی با طولانی شدن محاصره، سلجوقیان عقب‌نشینی کردند و او مجدداً امور مملکت را به دست گرفت. او با سلطان سنجر صلح نمود و ولیعهدش، گردبازو، را به دربار سلجوقی فرستاد. با ترور گردبازو توسط اسماعیلیان در زمان گروگان بودنش، روابط رستم شاه غازی و سلطان سنجر سلجوقی تیره شد. پس از سقوط سلطنت سنجر، به قدرت رستم شاه غازی افزوده شد و او کشورگشایی‌های خود را آغاز کرد اما اتحاد او با خوارزمشاهیان علیه قبایل غُز به شکست انجامید.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… صادق هدایت در ۲۷ سالگی با پرتاب خود به رود مارن اقدام به خودکشی کرد، اما توسط یک قایق ماهیگیری نجات یافت؟ (در تصویر)
… تنبل‌ها می‌توانند شنا کنند و تا ۴۰ دقیقه در زیر آب بمانند؟
… حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون چینی در خانه‌های غاری موسوم به یائودانگ زندگی می‌کنند؟
… در جریانِ اولین اجرای بالۀ پرستش بهار (۱۹۱۳) اثر ایگور استراوینسکی در تئاتر شانزه‌لیزۀ پاریس، ماهیت آوانگارد موسیقی و طراحی رقص، باعث شورش قریب‌الوقوعِ تماشاگران شد؟
… واژه فریبکار به کلماتی در دو زبان مختلف گفته می‌شود که تلفظ یا ظاهر نسبتاً مشابهی دارند اما معنی‌شان به‌کلی متفاوت است؟
… محمدحسین آیرم، سرلشکر ارتش رضا شاه و رئیس شهربانی شاهنشاهی، پس از آن‌که متوجه احتمال خلع و دستگیری خود شد، با تمارض و به بهانهٔ معالجه به آلمان گریخت و هرگز به ایران برنگشت؟

بیشتر… – پیشنهاد یک مقاله

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند.

ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۷ آذر ۱۴۰۴ خورشیدی) ۱٬۰۶۴٬۰۲۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

آتش‌سوزی وانگ فوک کورت

آتش‌سوزی در یک مجتمع آپارتمانی (در تصویر) در هنگ کنگ، حداقل ۱۴۰ کشته بر جای گذاشت.
بیش از ۳۰۰ دانش‌آموز در شهر پاپیری، ایالت نیجر، نیجریه ربوده شدند.
شیخ حسینه، نخست‌وزیر سابق بنگلادش، به جرم جنایت علیه بشریت مجرم شناخته شد و به‌صورت غیابی توسط دادگاهی در بنگلادش به اعدام محکوم شد.
در پی بمب‌گذاری انتحاری در اسلام‌آباد پاکستان، ۱۲ تن کشته شدند.

یادبودها

امروز: دوشنبه، ۸ دسامبر ۲۰۲۵ میلادی برابر ۱۷ آذر ۱۴۰۴ هجری خورشیدی و ۱۷ جمادی‌الثانی ۱۴۴۷ هجری قمری (UTC)

در رومانی: روز قانون اساسی

رویدادها

۱۸۶۳ - نخستین سری قوانین جامع بازی فوتبال در لندن منتشر شد.
۱۹۴۱ - در پی حمله ژاپن به بندر پرل هاربر ایالات متحده آمریکا با اعلان جنگ به این کشور وارد جنگ جهانی دوم شد.
۱۹۷۹ - آلبوم دیوار از معروف‌ترین آثار پینک فلوید در ایالات متحده منتشر شد.
۱۹۸۵ - اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا با حضور هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال، مالدیو و بوتان تأسیس شد.
۱۹۹۳ - قانون اساسی ازبکستان که در شش فصل و ۱۲۸ اصل تدوین شده به تصویب رسید.
۱۹۹۴ - عنصر مصنوعی رونتگنیم برای اولین بار، در دارمشتات واقع در آلمان سنتز شد.

زادروزها

۱۳۱۸ - زادروز داریوش مهرجویی کارگردان، نویسنده و مترجم ایرانی.
۱۵۴۲ - زادروز ماری یکم ملکه اسکاتلند و فرانسه
۱۸۳۲ - زادروز بیورنستیرن بیورنسون نویسندهٔ نروژی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۰۳
۱۸۶۵ - زادروز ژان سیبلیوس (در تصویر)، آهنگساز فنلاندی و از محبوب‌ترین چهره‌های موسیقی کلاسیک در قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم
۱۹۵۳ - زادروز کیم بسینگر بازیگر آمریکایی
۱۹۸۲ - زادروز نیکی میناژ خواننده و ترانه‌سرای ترینیدادی

درگذشت‌ها

۱۸۶۴ - درگذشت جرج بول ریاضیدان و فیلسوف انگلیسی، از بنیان‌گذاران علم کامپیوتر
۱۸۹۴ - درگذشت پافنوتی چبیشف ریاضیدان روس
۱۹۰۳ - درگذشت هربرت اسپنسر فیلسوف انگلیسی
۱۹۷۸ - درگذشت گلدا مایر سیاستمدار و نخست‌وزیر اسرائیل
۱۹۸۰ - درگذشت جان لنون خواننده، ترانه سرا، موسیقیدان، آهنگساز و شاعر اهل انگلستان

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای دسامبر – یادبودهای بیشتر…